یک استراتژی بازاریابی شبکه اجتماعی خلاصه‌ای از نقشه‌ها و برنامه‌های شما برای کارهاییست که قصد انجام آنها را دارید و هدف‌هایی که می‌خواهید به آنها دست پیدا نمایید. با استفاده از این استراتژی میتوانید بفهمید آیا در مسیر درستی حرکت می‌کنید یا نه و بدین ترتیب هر پست، پاسخ، لایک و کامنتی که ثبت می‌کنید با یک هدف و منظور انجام می‌گردد.
هر چقدر استراتژی شما متمرکز و جزیی‌تر باشد اجرای کارآمدتر آن نیز میسر خواهد بود. برنامه‌ریزی شما نباید آنقدر گسترده و چندشاخه باشد که نتوانید بر روی اهداف خود تمرکز نموده و نکات مشخص شده را اجرا کنید.
در این مطلب قصد داریم 8 گامی که به شما در ایجاد یک استراتژی بازاریابی شبکه اجتماعی موفقیت آمیز کمک می‌کنند را معرفی کنیم.
چگونه یک استراتژی شبکه اجتماعی بسازید
گام اول: تعیین اهداف بازاریابی شبکه اجتماعی هم‌سو با اهداف کسب و کار
نخستین گام برای ایجاد یک استراتژی بازاریابی شبکه اجتماعی مشخص کردن مناموریت‌ها و اهدافتان است. بدون هدف شما هیچ معیاری برای ارزیابی میزان موفقیت استراتژی خود نخواهید داشت.
در هر کدام از اهداف شما باید موارد زیر رعایت شده باشد:
- جزیی و اختصاصی بودن
- قابل سنجش بودن
- قابل دستیابی بودن
- مرتبط بودن
- دارای زمان‌بندی بودن
این موارد معمولا با کلمه SMART مشخص می‌شود که از حرف اول معادل‌های انگلیسی آنها برداشته شده است. با استفاده از این فریم‌ورک یا چهارچوب میتوانید اهدافی واقع‌گرایانه و قابل عملیاتی شدن را در استراتژی خود قرار داده و مزایای آن را به صورت مستقیم در کسب و کارتان تجربه نمایید.
توجه داشته باشید اگرچه ردگیری فعالیت‌هایی مانند ری‌توییت و لایک شدن پست‌ها آسان و حتی سرگرم‌کننده است اما اثبات اینکه واقعا این فعالیت‌ها برای کسب و کارتان ارزشی دارند یا نه اصلا کار ساده‌ای نخواهد بود. در عوض شما باید بر روی اهدافی مانند جذب مخاطب بیشتر، معرفی شما توسط کاربران و نرخ تبدیل بازدیدکننده به مشتری یا کاربر وفادار تمرکز نمایید.
شما میتوانید برای هر کانال یا صفحه خود در شبکه‌های اجتماعی اهداف متفاوتی را تعیین کنید. حتی در برخی مواقع ممکن است بخواهید از هر کانال به شیوه‌ای متفاوت استفاده نمایید. مطمئن شوید که اهدافی که در شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کنید با اهداف کلی استراتژی بازاریابی شبکه اجتماعی شما هم‌سو باشد. بدین ترتیب به شکل آسان‌تری میتوانید ارزش کار خود را ارزیابی نموده و در صورت نیاز سرمایه‌گذاری‌هایی را انجام دهید.
هر برنامه بازاریابی شبکه اجتماعی باید حداقل از سه هدف مشخص و قابل دستیابی برخوردار باشد.
گام دوم: مخاطبتان را تا جایی که میتوانید بشناسید
برای مخاطبین شخصیت فرضی بسازید
اینکه مخاطبتان را به خوبی بشناسید و بدانید که در شبکه اجتماعی به دنبال چه مواردی هستند به شما کمک می‌کند تا محتوایی موثر و قابل استفاده را به آنها ارائه دهید. بدین ترتیب طبیعتا شاهد تعامل بهتر بازدیدکننده‌ها و انجام فعالیت‌هایی مانند لایک کردن، کامنت‌گذاری و به اشتراک گذاشتن محتوا خواهید بود. این موضوع همچنین برای ایجاد پایگاهی از دنبال کنندگان شبکه‌های اجتماعی برند شما که بعدا به مشتری تبدیل شوند نیز ضرورت دارد.
سعی کنید طرفداران، دنبال کنندگان و مشتریان خود را به عنوان یک انسان واقعی در نظر داشته باشید تا بفهمید واقعا به دنبال چه چیزی هستند و نیازمندی‌هایشان شامل چه مواردی می‌باشد. بدین ترتیب میتوانید همان چیزهایی که واقعا نیاز دارند را به آنها ارائه دهید.
جمع‌آوری اطلاعات واقعی
براساس حدس و گمان جلو نروید، برای مثال شما ممکن است اینطور تصور کنید که برای بازاریابی محصولی خاص یا جذب کاربران هدفی که به دنبالشان هستید فیسبوک شبکه اجتماعی بهتری به حساب می‌آید اما براساس آمار و اطلاعات واقعی این تفکر شما اشتباه باشد.
تحلیل شبکه‌های اجتماعی اطلاعات ارزشمند زیادی را در خصوص دنبال کنندگانتان، محل زندگی، زبان و نحوه تعامل آنها با برندتان در شبکه‌های اجتماعی در اختیار شما قرار خواهد داد. بدین ترتیب میتوانید استراتژی خود را بهبود بخشیده و اهداف بهتری را برای تبلیغات در شبکه اجتماعی مشخص کنید.
برای مثال شرکت Jugnoo که سرویس مشابه Uber را در کشور هند ارائه می‌دهد از فیسبوک آنالیتیکس برای تحلیل دنبال کنندگان خود استفاده کرد. براساس اطلاعاتی که این ابزار تحلیلی ارائه داد 90 درصد از کاربرانی که این سرویس را به دوستانشان معرفی کردند بین 18 تا 34 سال سن داشته و 65 درصد از آنها نیز از اندروید استفاده می‌کردند. Jugnoo با استفاده از اطلاعات بدست آمده توانست تبلیغات هدفمندی را ایجاد و هزینه‌های صورت گرفته برای هر بار معرفی شدن توسط یک کاربر را تا میزان 40 درصد کاهش دهد.
توجه داشته باشید که شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام، توییتر، لینکدین، اسنپ‌چت و پینترست هر کدام از ابزارهای تحلیلی مخصوص خودشان بهره می‌برند.
گام سوم: تحقیق بازار و رقبا
اگر رقبای شما نیز از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند میتوانید نکاتی را در خصوص نحوه عملکرد و استراتژی‌های آنها یاد بگیرید.
تحلیل رقابتی داشته باشید
یک تحلیل رقابتی به شما اجازه می‌دهد تا بفهمید رقبای شما چه کسانی هستند و چه مواردی را درست یا نادرست انجام می‌دهند. شما درک خوبی از انتظارات خود در حوزه فعالیتتان بدست آورده و به دنبال آن میتوانید اهداف مناسبی را برای بازاریابی شبکه اجتماعی خود تعیین کنید.
این تحلیل به شما اجازه می‌دهد تا فرصت‌‌ها و پتانسیل‌های موجود را شناسایی کنید. برای مثال شاید رقبای شما حضور بسیار فعالی در شبکه اجتماعی فیسبوک داشته باشند اما در توییتر و اینستاگرام فعالیت خاصی ندارند. همچنین شما باید بر روی شبکه‌هایی تمرکز کنید که مخاطبین شما حضور بیشتری دارند.
زیرنظر گرفتن موضوعات در شبکه اجتماعی
هنگامی که حساب‌های کاربری رقبای خود در شبکه‌های اجتماعی و یا کلمات کلیدی مرتبط با حوزه فعالیتتان را زیرنظر بگیرید ممکن است بتوانید تغییر استراتژی رقبایتان را درک نموده و در صورتی که مناسب به نظر می‌رسید از نکات مثبت آن بهره ببرید. همچنین اگر مطلبی فوق‌العاده پربازدید بود و توجه تعداد زیادی از کاربران را به خود جلب نمود میتوانید مطالبی مشابه یا مطلبی کامل‌تر در همان زمینه را منتشر کنید.
گام چهارم: ارزیابی عملکردتان در شبکه اجتماعی
ارزیابی تلاش‌های فعلی
اگر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنید بایید نگاهی به مراحلی که طی شده بیندازید و ببینید به چه اهدافی دست یافته‌اید. این سوالات را از خودتان بپرسید:
- چه مواردی درست عمل می‌کنند و چه مواردی اینگونه نیستند؟
- چه کسانی در شبکه اجتماعی دنبال کننده شما هستند؟
- بازار هدفتان از چه شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند؟
- میزان فعالیتتان در شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با رقبایتان چگونه است؟
زمانی که تمام این اطلاعات را بدست آوردید میتوانید برای بهبود نتایج خود برنامه‌ریزی کنید.
فردی که عملکردتان را در شبکه‌های اجتماعی ارزیابی می‌کنند باید تصویری شفاف از اهدافی که هر یک از حساب‌های کاربری دنبال می‌کند را به شما ارائه دهد. اگر اهداف یک حساب شفاف و مشخص نبود باید ببینید آیا تمایلی به ادامه فعالیت در آن دارید یا خیر. ممکن است این حساب کاربری ارزشمند بوده و باید تغییراتی را در استراتژی‌های مدیریتی آن اعمال کنید و از سوی دیگر اگر احساس می‌کنید دیگر به یک حساب کاربری نیاز ندارید میتوانید فعالیتتان در آن را متوقف نمایید.
برای تصمیم‌گیری بهتر سوالات زیر را از خودتان بپرسید:
- آیا مخاطب موردنظرم در آنجا حضور دارد؟
-
- اگر جواب مثبت است، آنها چگونه از پلتفرم مذکور استفاده می‌کنند؟
-
- آیا میتوانید از این حساب برای دستیابی به اهداف کسب و کارتان استفاده کنید؟
با پرسیدن این سوالات همزمان با افزایش حضورتان در شبکه‌های اجتماعی بر روی اهداف استراتژی بازاریابی شبکه اجتماعی خود نیز پایبند بمانید.
شناسایی حساب‌های جعلی
هنگام بازبینی عملکردتان در شبکه‌های اجتماعی به دنبال حساب‌های کاربری که از نام برند یا محصول شما سوءاستفاده می‌کنند باشید. این حساب‌ها جعلی بوده و ممکن است با اعتبار شما خدشه وارد نموده و علاوه بر آن شما بخشی از کاربرانی که در واقع باید دنبال کنندگان شما باشند را نیز از دست می‌دهید. به همین دلیل باید این حساب‌ها را گزارش دهید یا اصطاحا Report کنید. همچنین توصیه می‌شود حتما حساب خود در فیسبوک و توییتر را به صورت تایید شده یا Verified تبدیل کنید تا طرفداران و دنبال کنندگانتان بدانند این حساب اصلی کسب و کار شماست.
گام پنجم: ایجاد حساب‌های جدید و بهبود پروفایل‌های فعلی
شبکه‌هایی که قصد استفاده از آنها را دارید مشخص نمایید.
پس از اینکه تصمیم گرفتید کدام شبکه‌های اجتماعی را مورد استفاده قرار خواهید داد باید استراتژی خود برای هر شبکه را نیز مشخص کنید.
برای مثال اگر یک کسب و کار در حوزه لوازم آرایشی دارید میتوانید از قابلیت استوری اینستاگرام و اسنپ‌چت برای ارائه ویدیوهای آموزشی استفاده نمایید و شبکه‌هایی مانند توییتر را به عنوان بخشی برای ارائه خدمات مشتریان(پرسش و پاسخ) در نظر بگیرید.
در تصویر زیر میتوانید میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مختلف توسط کسب و کارهای کوچک و متوسط را مشاهده نمایید. همان‌طور که می‌بینید فیسبوک و اینستاگرام حتی ایمیل را هم کنار زده‌اند.
توصیه می‌شود برای هر شبکه اجتماعی یک ماموریت تعریف کنید. این ماموریت‌ها که معمولا در قالب یک جمله ارائه می‌شوند به شما کمک می‌کنند تا یک هدف کاملا مشخص و جزیی برای هر کدام از حساب‌های ایجاد شده در شبکه‌های اجتماعی مختلف در اختیار داشته باشید.
اگر نمی‌توانید یک ماموریت مناسب برای یک شبکه اجتماعی خاص تعیین نمایید احتمالا آن شبکه برای کسب و کار شما ارزشمند نبوده و بهتر است آن را کنار بگذارید.
پیکربندی و بهبود حساب‌ها
هنگامی که تصمیم گرفتید بر روی کدام یک از شبکه‌ها تمرکز کنید، نوبت به ایجاد پروفایل‌های جدید و یا بهبود پروفایل‌های فعلی می‌رسد. بدین ترتیب مطمئن می‌شوید که پروفایل‌ها با برنامه استراتژیک شما هم‌سو می‌باشد.
به طور کلی، باید تمام فیلدهای اطلاعاتی موجود در پروفایل‌ها را پر کنید. از کلمات کلیدی پراستفاده‌ای که کاربران با استفاده از آنها می‌توانند کسب و کارتان را پیدا کنند استفاده نمایید. همچنین هنگام استفاده از تصاویر دقت کنید که دقیقا متناسب با استانداردهای هر شبکه اجتماعی باشد.
به یاد داشته باشید بهتر است در چند شبکه اجتماعی محدود حضور فعالی داشته باشید و تمرکز خود را بی‌جهت بر روی شبکه‌های بدون ارزش هدر ندهید.
گام ششم: انگیزه پیدا کنید
اگرچه متمایز و منحصر به فرد بودن کسب و کارتان مهم است اما همیشه میتوانید نکات انگیزشی و الهام بخشی را در نحوه فعالیت کسب و کارهای دیگر در شبکه‌های اجتماعی پیدا کنید.
داستان‌های موفقیت شبکه اجتماعی
هر شبکه اجتماعی معمولا داستان‌های موفقیتی را منتشر می‌کتد که در آنها می‌توان استراتژی کسب و کار مذکور برای استفاده کارآمد و بهینه از آن شبکه اجتماعی را مشاهده نمود. این نوع از محتوا معمولا در بخش تجاری یا Business یک شبکه اجتماعی قابل دسترس می‌باشد.
در این داستان‌ها میتوانید نحوه عملکرد یک کسب و کار واقعی و مشکلاتی که با آنها روبه‌رو شده را مشاهده نموده و از آنها الهام بگیرید.
توجه داشته باشید که باید مفهوم، نحوه بیان و استایل محتوای شما ثبات داشته باشد. ثبات یکی از معیارهای مهم برای کمک به دنبال کنندگانتان است تا درک بهتری از انتظاراتی که از برندتان دارند پیدا کنند.
از دنبال کنندگان خود بپرسید
اگر در حال حاضر در شبکه‌های اجتماعی صفحه‌ای دارد میتوانید از دنبال کنندگان خود بپرسید به چه مواردی نیاز داشته و از شما چه انتظاری دارند؟ فقط مطمئن شوید که به این انتظارات پاسخ مناسبی دهید.
گام هفتم: یک تقویم برای محتوای شبکه اجتماعی درست کنید
اشتراک‌گذاری محتوای باکیفیت و عالی به نوعی ضروری است اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید یک برنامه‌ریزی مناسب برای انتشار آنهاست تا از بیشترین تاثیرگذاری بهره ببرید. بدین منظور باید یک تقویم مشخص را ایجاد کنید که در آن حتی مدت زمانی که با مخاطبین خود تعامل دارید نیز تعیین شده باشد.
ایجاد یک برنامه زمانی انتشار پست
تقویم محتوای شبکه‌های اجتماعی شما باید تاریخ‌ها و زمانی که هر نوع محتوا را در کانال‌های مختلف منتشر خواهید نمود مشخص باشد. این مکانی عالی برای تمام فعالیت‌های شبکه اجتماعی شماست که می‌تواند شامل تصاویر و لینک‌های اشتراک‌گذاری شده و همچنین پست‌های بلاگ و ویدیوها باشد. این برنامه زمان‌بندی می‌تواند پست‌ها و محتوایی که به صورت روزانه برای کمپین‌های شبکه‌های اجتماعی ارسال خواهید نمود را شامل شود. چنین تقویمی به شما اطمینان می‌دهد که تمامی پست‌ها با فاصله مناسب و در بهترین زمان‌های مشخص شده منتشر خواهند شد.
ترکیب محتوایی ایجاد کنید
مطمئن شوید که تقویم شما ماموریت‌های مشخص شده‌ای که برای هر شبکه اجتماعی معین کرده‌اید را در بر داشته باشد. بدین ترتیب هر پستی که منتشر می‌کنید به نوعی در راستای رسیدن به اهداف کسب و کارتان خواهد بود. برای مثال باید تصمیم بگیرید که:
- 50 درصد از محتوا ترافیک را به بلاگ شما منتقل کند
- 25 درصد از محتوا از منابع دیگر خواهد بود
- 20 درصد از محتوا هم‌سو با اهداف سازمانی(فروش، جذب مخاطب و ...)
- 5 درصد از محتوا در خصوص منابع انسانی و فرهنگ سازمانی شرکت
قرار دادن چند نوع پست مختلف در تقویم محتوا به شما این اطمینان را می‌دهد تا نرخ مناسبی از محتوا را در شبکه‌های اجتماعی منتشر خواهید نمود. در صورتی که قصد دارید کارتان را از ابتدا آغاز کنید و نمی‌دانید چه نوع محتوایی را منتشر نمایید، از قانون 20-80 استفاده کنید:
- 80 درصد از پست‌های شما باید اطلاع‌رسانی، آموزشی و سرگرم‌کننده باشد
- 20 درصد از پست‌ها نیز باید مستقیما برند شما را تبلیغ یا معرفی نمایند
شما همچنین میتوانید از قانون یکسوم در شبکه اجتماعی بهره ببرید:
- یکسوم از محتوای شبکه اجتماعی کسب و کارتان را تبلیغ، بازدیدکنندگان را تبدیل و سودده خواهد بود
- یکسوم از محتوای شبکه اجتماعی ایده‌ها و داستان‌هایی را از رهبران فکری حوزه فعالیت شما و یا کسب و کارهای مشابه نقل خواهد کرد
- یکسوم از محتوای شبکه اجتماعی تعاملات شخصی شما و مخاطبین را به دنبال خواهد داشت
پس از آماده شدن تقویم با استفاده از یک ابزار زمان‌بندی برنامه آماده‌سازی و انتشار پست‌ها را تعیین کنید تا هر روز مجبور به انجام این کارها نباشید. این موضوع به شما اجازه می‌دهد تا برای پست‌های خود یک لحن و فرمت خاصی را ایجاد نموده و مخاطبین بیشتری را جذب کنید.
گام هشتم: تست، ارزیابی و تنظیم استراتژی
استراتژی شبکه اجتماعی شما یک سند اعتبار مهم برای کسب و کارتان بوده و نباید انتظار داشته باشید که از همان ابتدا بی‌عیب و نقص باشد. همزمان با اجرای برنامه‌ریزی مشخص شده و ردگیری نتایج، ممکن است استراتژی‌هایی را شناسایی نمایید که طبق انتظارتان کارایی نداشته‌اند و برخی دیگر نیز فراتر از حد انتظار ظاهر شده‌اند.
ردگیری اطلاعاتتان
علاوه بر ابزارهای آنالیتیکس موجود در هر شبکه اجتماعی شما میتوانید از پارامترهای UTM به منظور ردگیری بازدیدکنندگان شبکه‌های اجتماعی هنگام ورود به وب‌سایتتان استفاده نمایید. شما میتوانید به طور دقیق مشخص کنید کدام پست‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی بیشترین ترافیک را روانه وب‌سایتتان نموده‌اند.
ارزیابی مجدد، تست و تکرار آنها
پس از اینکه اطلاعات مذکور را بدست آوردید از آنها برای ارزیابی مجدد و تنظیم استراتژی خود استفاده کنید. شما همچنین از این اطلاعات میتوانید برای تست پست‌ها، کمپین‌ها و استراتژی‌های مختلف و مقایسه آنها با یکدیگر کمک بگیرید. انجام تست به صورت ثابت و منظم به شما اجازه می‌دهد مواردی که عملکرد مناسب یا نامناسبی دارند را شناسایی نموده و استراتژی خود را به صورت لحظه‌ای و بی‌درنگ تغییر دهید.
نظرسنجی‌ها نیز روشی عالی برای ارزیابی میزان موفقیت یا عدم موفقیت استراتژیتان به حساب می‌آید. از دنبال کنندگان شبکه‌های اجتماعی، اعضای خبرنامه ایمیلی و بازدیدکنندگان خود بپرسید که آیا کسب و کارتان توانسته نیازمندی‌ها و انتظاراتشان را برآورده نماید یا خیر، همچنین از آنها بپرسید دوست دارند در آینده چه مواردی را شاهد باشند. سپس باید تلاش کنید تا این انتظارات برآورده شوند.
در دنیای شبکه‌های مجازی همه چیز سریع اتفاق می‌افتد و به همین دلیل استراتژی شبکه اجتماعی کسب و کارتان باید مانند یک سند زنده باشد که به صورت مستمر به آن سر زده و در صورت نیاز تغییراتی را جهت بهبود عملکرد و دستیابی سریع‌تر به اهداف تعیین شده اعمال نمایید.
زمانی که استراتژی شبکه اجتماعی خود را بروزرسانی می‌کنید مطمئن شوید که تمام اعضای تیم مدیریتی شبکه‌های اجتماعی کسب و کارتان از این موضوع مطلع باشند.